με τη Νικόλ Λιακοσταύρου
ARTHUR STAAL: ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΠΙΟ
(γράφει ο Φοίβος Πανηγυράκης)
Ο ΑΡΘΟΥΡ ΣΤΑΑΛ, νεαρός Ολλανδός αρχιτέκτονας, δημοσιεύει το 1944, επί ναζιστικής κυριαρχίας, το βιβλίο ”Hellas: Een reis door Griekenland” (Ελλάς: Ένα ταξίδι στην Ελλάδα).
Ταξίδεψε σε όλες τις χώρες της Μεσογείου (Αφρική, Ευρώπη, Ασία). Στην Ελλάδα ήρθε δύο φορές. Αφορμή, η επιρροή που του άσκησε ο Le Corbusier. Από νεαρός διαμορφώνει μια διαλεκτική σχέση προς τη φύση και τον πολιτισμό, τα οποία θεωρεί βασικά θεμέλια για οποιαδήποτε αρχιτεκτονική έκφραση. Τονίζει ότι ο Ολλανδικός, όπως και ο Ελληνικός χαρακτήρας αναζητά μια ελαφριά αρχιτεκτονική με ”ανοιχτά παράθυρα προς τη θάλασσα και τον ορίζοντα”. Θα έπρεπε, συνεπώς, να παράγει μια αρχιτεκτονική μακριά από την ”κολοσσιαία υπερ-μνημειακότητα” των Ρωμαίων, το ”picturesque” των Άγγλων ή το ”rustic” των Γερμανών.
‘‘Γιατί αυτά τα ελληνικά τοπία είναι τόσο πιο όμορφα από παρόμοιά τους σε άλλους τόπους; Παρ΄ όλο που υπάρχουν πολλά που θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε, από την Ιταλία ή τη Νότιο Γαλλία, π.χ. Κι όμως, γιατί υπερτερούν; Χάριν του φωτός, πιθανότατα. Χάριν της απαράμιλλης καθαρότητας του ουρανού, χάριν αυτού του διαπεραστικού φωτός. Ο αιθέρας! Και πέραν τούτου, η Ιστορία! Τα πεύκα έχουν τόσο έντονα πράσινο χρώμα λες και μόλις δημιουργήθηκαν. Ο ουρανός έχει ένα γαλάζιο, πολύ γαλάζιο χρώμα με μερικά ανάλαφρα σύννεφα να αιωρούνται. Η γη έχει χρώμα κόκκινο-καφέ και οι βράχοι έχουν όλοι αποχρώσεις από κίτρινο έως γκρι και ό,τι άλλο υπάρχει, ένα διάφανο ύφος’‘, γράφει ο ίδιος.
Από το βιβλίο ”Το Μοντέρνο Βλέμμα στην ελληνική Φύση”, της ελληνικής ομάδας εργασίας DO.CO.MO.MO. και της Σχολής Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης. Το βιβλίο επιμελήθηκαν η Αμαλία Κωτσάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης και ο Κώστας Τσιαμπάος, Επίκουρος Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, Συντονιστής DO.CO.MO.MO. Greece)
Καλή Ακρόαση!
Υ.Γ.: Ο Στάαλ γνώρισε μια Ελλάδα που κράτησε μέχρι το ’70 και την περιγράφει, ακριβώς όπως ήταν.
Άραγε, τι θα έλεγε τώρα;
ΛΙΣΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: 1) Boy on a dolphin (Τι είν΄ αυτό που το λένε αγάπη) – Julie London, 2) Medea tango – Μελίνα Μερκούρη, 3) Ηπειρώτικος – Νίκος Σκαλκώτας, 4) Από τότε ταξειδεύω – Εκείνος κι Εκείνος & Βασίλης Παπακωνσταντίνου, 5) Land of the sea and sun – Harry Belafonte, 6) White rose of Athens – Νάνα Μούσχουρη, 7) Η λατέρνα – Μαίρη Λω, 8) Το βότσαλο – Γιάννης Κούτρας, 9) Τα μπλε παράθυρά σου – Μάρκος Βαμβακάρης, 10) Όμορφη που ΄ναι η Κρήτη – Μανώλης Λιδάκης, 11) Κρητικός χορός – Νίκος Σκαλκώτας, 12) Το ψωμί είναι στο τραπέζι – Ζωή Κουρούκλη, 13) Greece, land of dreams – Μάνος Χατζιδάκις, 14) Θέλω να χτίσω ένα σπιτάκι – Λεωνίδας Μπαλάφας & Φίλοι, 15) Στην άμμο και στα βότσαλα – Γιώργος Νταλάρας & Νάγια Δρακιά, 16) Αθήνα – Πάνος Γαβαλάς, 17) Αυτό το φως δεν λιγοστεύει – Άλκηστις Πρωτοψάλτη, 18) Five Greek Dances for String Orchestra Kaplanis – Νίκος Σκαλκώτας, 19) Summer time – Μαρία Κάλλας, 20) Θάλασσα, πεύκα και θυμάρι – Γιάννης Κατέβας, 21) A la plaja (Στο περιγιάλι) – Maria Del Mar Bonet, 22) Hassapico nostalgique – Dalida, 23) Μεθυσμένη βάρκα (Drunken boat) – Μάνος Ξυδούς & J. Fearnley, 24) Στο μπλε θα ζήσω – Άγγελος Κατσίρης, 25) Always the Sun – Stranglers
