Ημερολόγιο Γέφυρας 03/04/24: Αναπολώντας την εποχή των “Liberties”

Ευχαριστούμε πολύ τον καπετάν Πάνο Τζέμο για την ωραία ναυτική ιστορία του, που μόνο αυτός ξέρει να γράφει και να εξιστορεί με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο!


ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΑΛΙΑ : ΠΛΟΙΑ ΤΥΠΟΥ “LIBERTY” 

Ήταν όλοι τους ξεθεωμένοι από το δύσκολο αυτό και κουραστικό ταξίδι. Επί 10 περίπου μέρες , τους τάραξε το κούνημα. Εκτός από τον μεγάλο κυματισμό, είχε και ένα άσχημο πλευρικό swell . Προσπάθησαν να το πάρουν λίγο από την αριστερή “μάσκα”, όμως το αποτέλεσμα ήταν σχεδόν το ίδιο. Δεν παλευόταν με τίποτα. Αυτά είναι τα γνωστά προβλήματα των ξεφόρτωτων πλοίων…Μόνη τους παρηγοριά, η γρήγορη άφιξη στο λιμάνι που θα τους ανακούφιζε αρκετά

Είχαν φύγει από το Plymooth μετά από μια πολύ γρήγορη εκφόρτωση. Πανέμορφο μέρος, όπως άλλωστε και τα περισσότερα εγγλέζικα λιμάνια. Και τι δεν θα’διναν για λίγες μέρες παραπάνω εκφόρτωσης… Όμως πάει ο παλιός καιρός. Η εποχή των “Liberties”. Σήμερα τα μέσα είναι απελπιστικά γρήγορα!

Ο Καπτά Θανάσης ο Κυριακός, χρόνια Καπετάνιος στα φορτηγά, αναπολούσε την εποχή των “Liberties”, ειδικά τότε που με το Liberty “s/s COSTAS MICHALOS” αλώνιζαν όλα τα λιμάνια της Βραζιλίας, και “ξεχνούσαν” να φύγουν από αυτά! Να ξεφορτώσουν φωσφάτα , να καθαρίσουν και να πλύνουν τα αμπάρι, και να φορτώσουν γεννήματα, τους έπαιρνε κοντά 30 με 40 μέρες. Και όταν φεύγανε, στενοχωριόντουσαν. Έλεγαν ότι έφυγαν πολύ γρήγορα!
Τότε παλιά, θυμάται, φόρτωναν από Αμερική scap irons σε 10 περίπου μέρες και στην εκφόρτωση, στην Ιαπωνία, ξεχνούσαν να φύγουν . Οι Γιαπωνεζούλες, στη “ράδα” της Yokohama, του Moji, του Kobe κλπ. προσπαθούσαν με τα πανέμορφα χεράκια τους και τα άσπρα γαντάκια τους, γεμίζοντας τα συρμάτινα δίχτυα, να ξεφορτώσουν 5 ολόκληρα αμπάρια .

Ξεχνούσαν να φύγουν.
Μήνας γεμάτος και βάλε! Τότε, δεν υπήρχαν καλά και άσχημα λιμάνια. Υπήρχαν μόνον λιμάνια με διασκέδαση. Αυτό που γύρευε ο κάθε Ναυτικός!

Ο Καπτά Θανάσης ο Κυριακός μπορεί να ήταν ένας “θαλασσόλυκος”, όμως δεν έπαυε να είναι και αυτός ένας άνθρωπος, όπως και ολόκληρο το πλήρωμα. Μπορεί να μην ζαλιζόταν, όμως σαν άνθρωπος και αυτός, τον είχε “τσακίσει” το πολύ κούνημα και η ορθοστασία. Εκτός από πολύ καλός Καπετάνιος, ήταν και ένας πολύ καλός άνθρωπος. Αγαπητός στα πληρώματα. Σκληρός μεν στη δουλειά του, όμως δίκαιος Καπετάνιος. Στην ψυχή, ήταν ένα κομμάτι μάλαμα!
Είχε πάνω από 25 χρόνια στην ίδια εταιρεία, από μικρός Αξιωματικός. Τώρα, καθόταν στη γέφυρα κρατώντας την ξύλινη στρογγυλή χειρολαβή και αναπολούσε όλα τα παλιά. Πολύ συχνά “ταξίδευε” στο παρελθόν , στην “χρυσή” εποχή των “Liberties”. Του άρεσε να αναπολεί όλα όσα έζησε μέχρι τώρα στα βαπόρια.

Μια μέρα πριν φθάσουν στο λιμάνι, στο Puerto Dampira , η κακοκαιρία κόπασε. Την επομένη το πρωί φάνηκε και η πολυπόθητη τσαμαδούρα! Ο Λοστρόμος, ο Κώστας ο Κωβαίος, ένας “άντρακλας” κοντά δυο μέτρα, από την Σύμη, είχε δώσει από χρόνια το Ναυτικό “στίγμα” του . Ήταν από τους Λοστρόμους που χρειάζεται κάθε πλοίο. Η “αρρώστια” του ήταν , να μην του πει πρώτος ο Γραμματικός τι πρέπει να κάνει! Έτσι και τώρα, πριν του πουν τίποτα, είχε ήδη ετοιμάσει ανεμόσκαλα και όλα τα “σύνεργα” για να ανέβει ο Πλοηγός!

Ο Γραμματικός, ο Κώστας ο Γιάνναρης, συνονόματος με τον Λοστρόμο, ένα νεαρό παλληκάρι 32 χρονών, πάντα έλεγε και το βροντοφώναζε, ότι με Καπετάνιο τον Καπτά Θανάση τον Κυριακό, Πρώτο Μηχανικό τον Μάστρο Νίκο τον Τσάκο και Λοστρόμο τον Κώστα τον Κωβαίο, ένα πλοίο έχει 100% σιγουριά. Πάει και στο φεγγάρι ακόμα!

Ο Μάστρο Νίκος ο Τσάκος , ο Πρώτος Μηχανικός , από ένα ψαροχώρι της Καλαμάτας , ήταν η μεγάλη εγγύηση στο Μηχανοστάσιο. “Παλιά καραβάνα” και αυτός στα φορτηγά πλοία, και ειδικά στα “Liberties”. Καταλάβαινε από επάνω τον παραμικρό θόρυβο στο Μηχανοστάσιο. Κάποιο απόγευμα που ήταν στο γραφείο του Καπετάνιου για το απαραίτητο ουισκάκι τους, το “φάρμακο” όπως το έλεγαν, ακούστηκε ένας κτύπος από κάτω. Ο Μάστρο Νίκος χωρίς πολλές σκέψεις, λέει : <<γαντζόκλειδο τους έπεσε>>. Το βράδυ , που ρώτησαν από περιέργεια τον Β’ Μηχανικό , αυτός τους είπε ότι πράγματι του έπεσε από την “γραδελάδα στο πανιόλο”, ένα μεγάλο γαντζόκλειδο!
Ο Μάστρο Νίκος είχε κάνει και “ένα φεγγάρι” με “γκαζάδικο”, όμως έφυγε πολύ γρήγορα . Τα φορτηγά δεν τα άλλαζε με τίποτα!

Σαν πέρασαν την τσαμαδούρα , ήρθε και ο Πιλότος. Την ώρα που πήγαιναν για τον ντόκο και ενώ έπιναν το καφεδάκι τους , λέει “εμπιστευτικά” του Καπετάνιου, να προσέχουν πολύ στο λιμάνι και να μην ξεθαρεύονται στα διάφορα Bar της πόλης γιατί προ μηνός παρουσιάστηκε “κρούσμα” σε κάτι κοπελιές. Τους πρότεινε, τον χρόνο που θα έμεναν εκεί, ήταν καλύτερα να πήγαιναν μόνο σε καμιά καφετέρια, που υπήρχαν αρκετές στην πόλη.

Η πόλη μπορεί να ήταν μικρή , όμως είχε τα πάντα, εξω! Άκουσαν την συμβουλή του Πιλότου, που τον “ευχαρίστησαν” με δύο μπουκάλια ουίσκι, και έτσι τα βράδια τα περνούσαν με βόλτες, καφεδάκι και ποτό, στην καφετέρια της όμορφης Angelina, στο “Cafe Rialto“. Κατόπιν, πήγαιναν για φρεσκότατο ψαράκι και θαλασσινά, στην περίφημη ψαροταβέρνα του Carlos του “Gordo” , την “Peixes”. Οι δε νεώτεροι, την “έστηναν” από νωρίς στο πάρκο “Indepedencia” για καμιά τσαχπίνα μαθητριούλα! Τα πέντε βράδια που έμειναν εκεί, το καταευχαριστήθηκαν.

Από εκεί έφυγαν φορτωμένοι για το λιμάνι της “περιβόητης” και πάντα αξέχαστης στους παλιούς Ναυτικούς , “αείμνηστης” Φίφης, το λιμάνι της Μαρσίλιας, με τον Καπτά Θανάση να να συνεχίζει να αναπολεί παλιές εποχές… και ειδικά την εποχή των “Liberties”!

– Πάνος Β. Τζέμος, Πλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού