Το βιβλίο “Οι Έλληνες και ο ελληνικός έρως” αποτελεί μια εμπεριστατωμένη μελέτη και συγχρόνως μια ριζοσπαστική επανεκτίμηση της ομοερωτικής φιλίας στην αρχαία Ελλάδα.
Ο συγγραφέας του, ο James Davidson είναι καθηγητής αρχαίας ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Warwick, ειδικευμένος στην κοινωνική ιστορία και τα ερωτικά ήθη της αρχαίας Ελλάδας. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Columbia και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει υπάρξει μέλος του Συμβουλίου της Εταιρείας για την Προώθηση των Ελληνικών Σπουδών (2001-2004), καθώς και του εκδοτικού συμβουλίου της Ένωσης Κλασικών Σπουδών [Classical Association] (2000-2010). Έργα του είναι: Consuming Passions: Appetite, Addiction and Spending in Classical Athens (1994), Courtesans and Fishcakes: The Consuming Passions of Classical Athens (1997 – ελλ. έκδ. Αρχαίοι Αθηναίοι. Ηδονές, καταχρήσεις και πάθη, Περίπλους 2003), One Mykonos: Being Ancients, Being Islands, Being Giants, Being Gay (2000), The Greeks and Greek Love: A Radical Reappraisal of Homosexuality in Ancient Greece (2008).
Το βιβλίο “Έλληνες και ο ελληνικός έρως” του Βρετανού καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας James Davidson, αρθρογράφου στα The London Review of Books, The Guardian, The Daily Telegraph και The Sunday Times, είναι προκλητικό, καυστικό, καλογραμμένο και αποτέλεσμα μια πολύχρονης και βαθιάς έρευνας . Ο James Davidson μελετά την αρχαία Ελλάδα, περισσότερο από 30 χρόνια και με το έργο αυτό επιχειρεί να ανασκευάσει το εμβληματικό έργο του K.J.Dover, “Greek Homosexuality” , το οποίο επί χρόνια καθόρισε, και περιόρισε τον τρόπο που βλέπαμε τη σεξουαλικότητα στην Αρχαία Ελλάδα. Το ενδιαφέρον του βιβλίου έγκειται στο ότι ενώ δεν έχει αναστολές σε σχέση με τις σεξουαλικές πλευρές/εκδηλώσεις του «ελληνικού εθίμου» -όπως αποκαλούσαν οι Λατίνοι την ελληνική ομοφυλοφιλία- και υπερασπίζεται με πάθος τον αρχαιοελληνικό Έρωτα.
Ο μεταφραστής κ. Λύο Καλοβυρνάς μίλησε στη “Φωνή της Ελλάδας” και συγκεκριμένα στην εκπομπή “Κουβέντες μακρινές” με τη Νατάσα Βησσαρίωνος για την μελέτη αυτή και τα ξεχωριστά συμπεράσματά της που ανατρέπουν όσα γνωρίζαμε για τον ομόφυλο έρωτα στην αρχαία Ελλάδα. ” Η αρχαία ελληνική ομοφυλοφιλία δεν ήταν θέμα μύησης ή παιδαγωγίας. Δεν είχε τέτοιο ρόλο όπως νομίζουμε σήμερα. Ο έρωτας μπορούσε να υπάρξει μόνο μεταξύ ανδρών. Δεν υπήρχε έρωτας ανάμεσα στα δύο φύλα, λόγω της ανισότητας που υπήρξε ανάμεσα στα δύο φύλα. Οι γυναίκες δεν ήταν ελεύθεροι πολίτες για να έχουν μια ισοτιμία προς τους άνδρες. Ο έρωτας είχε μια διαφορετική έννοια στην αρχαία Ελλάδα. Δεν ήταν θέμα παιδοφιλίας όπως την εννοούμε σήμερα. Οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα επιτελούσαν διαφορετικούς κοινωνικούς ρόλους και λειτουργίες, σε σχέση με σήμερα ειδικά όσον αφορά στον στρατό και στην κοινωνική δομή” τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Λύο Καλοβυρνάς.
To βιβλίο “Οι Έλληνες και ο ελληνικός έρως”, μόλις κυκλοφόρησε στη χώρα μας από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια σε μετάφραση Λύο Καλοβυρνά. Στην παρουσίαση του βιβλίου που θα γίνει τη Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2019, στο Μουσείο Ηρακλειδών (Ηρακλειδών 16, Θησείο) στις 7.30μμ θα παραβρεθεί ο ίδιος ο συγγραφέας για να μιλήσει και να απαντήσει στις ερωτήσεις των παρευρισκομένων.
Από το Δελτίο τύπου για το βιβλίο
Το μυστικό της αρχαιοελληνικής ομοφυλοφιλίας παραμένει τέτοιο μόνο για εκείνους που αποφεύγουν να ρωτήσουν. Οι ίδιοι οι Έλληνες δεν το έκρυβαν. Διεκτραγωδούσαν ή αστειεύονταν με τα ομοερωτικά τους πάθη, διαλαλούσαν τον πόθο τους για «σφριγηλούς μηρούς», υμνούσαν στα αγγεία τους το κάλλος των εφήβων, τιμούσαν με αγάλματα το ζεύγος των Τυραννοκτόνων, μεταμόρφωναν τον Δία σε αετό που ανύψωνε τον Γανυμήδη στα ουράνια. Κατάπληκτοι μπροστά σ’ αυτό το φαινόμενο, οι Ρωμαίοι επίγονοί τους το ονόμασαν «ελληνικό έθιμο», οι δε νεότεροι λόγιοι και αισθητές, «ελληνικό έρωτα».
Φυσιολογικό πάθος που ολοκληρωνόταν με τη σωματική συνεύρεση ή εξιδανικευμένη πνευματική έλξη – ποιος ήταν ο αληθινός χαρακτήρας του Έρωτα ή της Φιλίας των Ελλήνων; Οι ίδιοι δείχνουν άλλοτε να τον επικροτούν ανεπιφύλακτα κι άλλοτε να τον επικρίνουν – όπως ο Πλάτων, που εμφανίζεται να καταδικάζει στους Νόμους ό,τι εγκωμιάζει ως την πιο αγνή και ανδρεία μορφή αγάπης στο Συμπόσιο.
Οι ελληνικές κοινωνίες μάλλον δεν ήταν ένα γκέι Ελντοράδο, ούτε παράδεισος σοδομανιακών παιδεραστών. Στο ομοερωτικό φάσμα συνυπήρχαν ή αντιμάχονταν οι πιο ακραίες εκδοχές προσφοράς χάριτος: ο πληρωμένος έρωτας του πόρνου και το φλογερό πάθος για μια συμβολική ασώματη συνένωση εραστών και ερωμένων.
Αναψηλαφώντας ένα πλήθος πηγών –από την ποίηση, το θέατρο, την ιστορία και τη φιλοσοφία μέχρι τη μυθολογία και την εικονογραφία– ο Τζέιμς Ντέιβιντσον ζωντανεύει με οίστρο, σ’ όλη την πολυπλοκότητα και ποικιλομορφία του, ένα φαινόμενο που δεν έχει πάψει να είναι επίμαχο από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας.
Επιμέλεια: Νατάσα Βησσαρίωνος