Τα ΚΑΠΝΟΜΑΓΑΖΑ της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – Μια 95χρονη καπνεργάτρια αφηγείται
Ένα σημαντικό κομμάτι της ”Οδύσσειας” του καπνού στην Ελλάδα ξετυλίγεται στη Βόρεια Ελλάδα.
Γιατί, τόποι – παραγωγοί καπνού υπήρχαν σε πάρα πολλά μέρη της Ελλάδας, όπως στη Σάμο. Τα τσιγάρα της έφτασαν μέχρι την Αίγυπτο και την Αμερική. Τα ”Ταμπάκικα” στη Σάμο είναι τεράστιες αποθήκες καπνού, που και αυτά ως κτίρια έχουν, πλέον, άλλη χρήση.
Προσωπικά, έχω μπελονιάσει καπνό, στις συνθήκες που περιγράφει η 95χρονη καπνεργάτρια Δροσιά Μυλωνά, στις Ρογγιές, εξοχή Μυτιλινιών Σάμου. Ο θείος ο Δημητράκης, θυμάμαι, που έστριβε τον καπνό σε ροζ τσιγαρόχαρτο – ρολό χωρίς κόλλα, τότε, στην 10ετία του ’70!… Και θυμάμαι τα κατάμαυρα χέρια μου με την κολλώδη ουσία του καπνού.
«Δεκατέσσερα χρόνια δούλεψα στα καπνά. Δούλεψα σε πολλά καπνομάγαζα, στου Φέσσα στην Άνω Ηλιούπολη, του Μιχαηλίδη, του Παπαδάτου, στην Αυστροελληνική, τα γύρισα τα μαγαζιά. Δύσκολη δουλειά, όχι παιχνίδια και ήταν μερικά καπνομάγαζα πολύ αυστηρά γιατί οι συνθήκες ήταν δύσκολες, αλλά τι να κάνουμε;», λέει η Δροσιά Μυλωνά και μπορεί να ξεχνά κάποιες λέξεις μόνο, ωστόσο περιγράφει κάθε στάδιο της καλλιέργειας, της αποθήκευσης, της ξήρανσης και της επεξεργασίας του καπνού.
”Η ανάπτυξη και η εξέλιξη του καπνεμπορίου στον ελλαδικό χώρο παρουσίασε αυξανόμενη πορεία από το 1880 ως το 2000. Το 1913 υπήρχαν πολλές καπνεμπορικές επιχειρήσεις που στεγάζονταν σε καπνεμπορικά κέντρα στην νότια Ελλάδα (την Ερμούπολη, τον Πειραιά, το Βόλο, τη Λαμία, το Αγρίνιο), ενώ μετά το 1913 που έγινε και η προσάρτηση της Μακεδονίας και της Θράκης προστέθηκαν καπνεμπορικά κέντρα και στο βόρειο τμήμα της χώρας (στη Δράμα, την Ξάνθη, τις Σέρρες, τη Θεσσαλονίκη και την Καβάλα). Μέχρι πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα ηνία τα είχε κυρίως η Καβάλα αλλά και στη Θεσσαλονίκη από το 1920 και μετά δημιουργήθηκαν αρκετά τέτοια κτίρια, αρχικά στο ιστορικό κέντρο της πόλης, στη συνέχεια προς τη Γιαννιτσών και τη Μοναστηρίου και μετά προς τους Αμπελόκηπους και τη Σταυρούπολη, τη βιομηχανική περιοχή του Ωραιοκάστρου και την Ευκαρπία, για να διευκολύνεται η μεταφορά του καπνού.”
Θωμάς ΓΚΟΡΠΑΣ, «Τσιγάρα»
«Μάταια κυνήγησα τα μάτια που ονειρεύονται στους άλλους τόπους.
Πολλές φορές βρήκα την άκρη, μα όσες τη βρήκα χάθηκα μαζί της.
Είχαμε μια παρέα κάποτε τα πάντα είχαμε και τίποτα δεν είχαμε
ανάμεσα στα πλούσια δάχτυλά μας είχαμε φτωχά τσιγάρα
Τέλειον Ξάνθης Κυρέτσιλερ και Έθνος χύμα…”
ΛΙΣΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: 1) Μ΄ ένα τσιγάρο σέρτικο – Δημήτρης Μητροπάνος, 2) Στη ρωγμή του χρόνου – Νίκος Παπάζογλου, 3) Η Θεσσαλονικιά – Ρόζα Εσκενάζυ & Λαϊκή Ορχήστρα, 4) Τσιγγάνοι είμαστε μεις – Γιάννης Χαλδούπης & MOUKLIOMOS, 5) Καβαλιώτισσα – Μάρκος Βαμβακάρης, 6) Κάμποι της Σαλονίκης – Νίκος Δημητράτος, 7) Ο κόσμος πλούτη λαχταρά – Στράτος Παγιουμτζής, 8) Με τις τσέπες αδειανές – Γιώργος Κατσαρός Θεολογίτης, 9) Όμορφη Θεσσαλονίκη – Πρόδρομος Τσαουσάκης, Ρένα Ντάλια, Βασίλης Τσιτσάνης, 10) Τα Λαδάδικα – Δημήτρης Μητροπάνος, 11) Από το Πάρκο στη Μυροβόλο – Χειμερινοί Κολυμβητές, 12) Βυζαντινό – Γιάννης Χαλδούπης & MOUKLIOMOS, 13) Το λαϊκό τσιγάρο – Σωτηρία Μπέλλου & Αθανάσιος Ευγενικός
Σαν τον Οδυσσέα
Νικόλ Λιακοσταύρου
0:00
0:00
LIVE