Τα Τρένα της Σιωπής – Επεισόδιο 3 – Βλαντισλάφ Σπίλμαν (μέρος Α’) | 15.09.2023

Το 3^ο και 4^ο επεισόδιο της σειράς των ραδιοφωνικών ντοκιμαντέρ για το Ολοκαύτωμα υπό τον γενικό τίτλο «ΤΑ ΤΡΕΝΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ», σε έρευνα και παρουσίαση του δημοσιογράφου της ΕΡΤ, Θωμά Σίδερη, είναι αφιερωμένα στον Βλαντισλάφ (Βλάντακ) Σπίλμαν, τον κορυφαίο πιανίστα που κατάφερε να επιβιώσει αρχικά μέσα στο γκέτο της Βαρσοβίας και στη συνέχεια στην στενή περιφέρεια έξω από αυτό σε όλη τη διάρκεια του πολέμου.

Ο Σπίλμαν είναι ο μοναδικός που κατάφερε να επιβιώσει από την οικογένειά του, τα υπόλοιπα μέλη της βρήκαν φριχτό θάνατο στο κολαστήριο της Τρεμπλίνκα, η μητέρα του, ο πατέρας του, οι δύο αδελφές του και ο αδελφός του.

Ο Σπίλμαν έδινε κονσέρτο στο στούντιο της δημόσιας πολωνικής ραδιοφωνίας όταν μπήκαν οι ναζί στην πόλη και έμεινε εκεί μέχρι το τέλος, όταν οι βόμβες άρχισαν να πέφτουν σαν βροχής το κτίριο του ραδιοφώνου και ενώ οι ναζί στρατιώτες ανέβαιναν στις σκάλες για να φτάσουν στο στούντιο.

Ο Σπίλμαν θα επιστρέψει εκεί μετά το τέλος του πολέμου και θα συνεχίσει να παίζει Σοπέν και Σούμαν, αλλά τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο. Θα έχουν χαθεί όλα και όλα.

Στα δύο αυτά ραδιοφωνικά επεισόδια, οι ακροατές της ΕΡΤ και της Φωνής της Ελλάδας θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τη συγκλονιστική  προφορική μαρτυρία του Σπίλμαν που εξιστορεί όλα τα γεγονότα από την εισβολή των ναζί μέχρι την απελευθέρωση της Πολωνίας. 

Η ζωή του Σπίλμαν έγινε ταινία από τον Ρομάν Πολάνσκι με τίτλο «Ο πιανίστας» και βασίζεται στα απομνημονεύματα του Σπίλμαν.

Από την προφορική μαρτυρία του Σπίλμαν, όπως ακριβώς εξιστορεί τα γεγονότα στο ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ της Φωνής της Ελλάδας:

«Μετά από μια ώρα που τους έψαχνα, ο αδελφός μου και η αδελφή μου περνούν απλώς από δίπλα μου, βιώνω πολύ δύσκολα τώρα στα γεράματά μου την απώλειά τους. Πήγαν και οι δύο εθελοντικά, στα τρένα. Μπορούσαν να μείνουν. Κανένας δεν ήξερε τι θα μπορούσε να συμβεί στο επόμενο λεπτό. Ήταν ρευστή η κατάσταση. Ακόμα αισθάνομαι ένοχος που δεν τους σταμάτησα. Ακόμα αισθάνομαι ένοχος που έμεινα εγώ μόνο ζωντανός και σκοτώθηκε όλη η οικογένειά μου».