Η ραδιοφωνική σειρά HISTORIAS MINIMAS, μiα πλατφόρμα κοινού περιεχομένου με την ομότιτλη εκπομπή του Radio Panik του Βελγίου, στην οποία ο Θωμάς Σίδερης είναι συνδημιουργός, παρουσιάζει ένα θεματικό τρίπτυχο ιστορικό αφιέρωμα στις δικτατορίες του Ευρωπαϊκού Νότου, που κατέρρευσαν περίπου την ίδια χρονική περίοδο, με αφορμή τη συμπλήρωση αυτό το καλοκαίρι πενήντα χρόνων από τη, αποκατάσταση τη Δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Οι δικτατορίες του Ευρωπαϊκού Νότου στάθηκαν η αφορμή για τη δημιουργία επαναστατικών λαϊκών κινημάτων, ενέπνευσαν την τέχνη και αποτυπώθηκαν σε αυτήν. Η αντίσταση στα χρόνια των στυγνών απολυταρχικών καθεστώτων αποτελεί συστατικό στοιχείο της κληρονομιάς όχι μόνο των ανθρώπων του Νότου αλλά όλων των Ευρωπαίων πολιτών.
Έρευνα/τεκμηρίωση/παρουσίαση: Θωμάς Σίδερης
Τα ραδιοφωνικά ντοκιμαντέρ που θα μεταδοθούν είναι τα εξής:
ΓΚΕΡΝΙΚΑ (ημερομηνία μετάδοσης 2/8/2024, 13:00-14:00) Ήταν ημέρα αγοράς στους δρόμους της Γκερνίκα όταν οι καμπάνες της εκκλησίας της Σάντα Μαρία σήμανε συναγερμός εκείνο το απόγευμα της 26ης Απριλίου του 1937. Άνθρωποι από τις γύρω πλαγιές κατέκλυσαν την πλατεία της πόλης. «Κάθε Δευτέρα ήταν πανηγύρι στη Γκερνίκα», λέει ο José Monasterio, αυτόπτης μάρτυρας του βομβαρδισμού.
Για πάνω από τρεις ώρες, είκοσι πέντε ή περισσότερα από τα καλύτερα εξοπλισμένα βομβαρδιστικά της Γερμανίας, συνοδευόμενα από τουλάχιστον είκοσι ακόμη μαχητικά Messerschmitt και Fiat, έριξαν εκατό χιλιάδες κιλά βόμβες υψηλής εκρηκτικότητας καθώς και εμπρηστικές βόμβες στο χωριό, γκρεμίζοντάς το αργά και συστηματικά σε ερείπια.
Η είδηση του βομβαρδισμού εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά. Οι εθνικιστές αρνήθηκαν αμέσως οποιαδήποτε ανάμειξη, όπως και οι Γερμανοί. Αλλά λίγοι ξεγελάστηκαν από τις διαμαρτυρίες αθωότητας του Φράνκο. Μπροστά στη διεθνή κατακραυγή για το μακελειό, ο Φον Ριχτχόφεν ισχυρίστηκε δημοσίως ότι ο στόχος ήταν μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό Mundaca στην άκρη της πόλης, η οποία επιλέχθηκε για να αποκόψει τα δημοκρατικά στρατεύματα που διέφευγαν.
H βομβαρδισμός της Γκερνίκα είναι η απαρχή των πεπραγμένων του φασιστικού καθεστώτος Φράνκο και ο ομότιτλος πίνακας του Πικάσο θα αποτελεί πάντοτε μία διαρκή υπενθύμιση των τραγωδιών του πολέμου, ένα αντιπολεμικό σύμβολο και μια ενσάρκωση της ειρήνης.
Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΝΤΟΪΤΣΕ ΒΕΛΛΕ (9/8/2024, 13:00-14:00)
Το Απριλιανό πραξικόπημα θα βάλει την Ελλάδα στον γύψο αλλά θα προκαλέσει σοκ στους απόδημους Έλληνες στην Ευρώπη αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.
Η μεγαλύτερη συσπείρωση εναντίον της Χούντας παρατηρείται στη Γερμανία για δύο κυρίως λόγους: αφενός εκεί διαβιούν οι περισσότεροι μεταπολεμικοί μετανάστες και αφετέρου τα γερμανικά συνδικάτα είναι πανίσχυρα, συσπειρώνουν και κινητοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα μέλη τους.
Στην Κολωνία βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία της Ντόιτσε Βέλε. Το ελληνικό πρόγραμμα του σταθμού, κυρίως από το 1969 και μετά θα πάρει μία σαφή θέση εναντίον των πραξικοπηματιών και γρήγορα θα μετατραπεί σε μία σφοδρή κριτική του χουντικού καθεστώτος στην Ελλάδα.
Η Ντόιτσε Βέλε και ο ελληνική υπηρεσία του BBC θα αποτελέσουν για εκείνα τα πέτρινα χρόνια δύο ελεύθερες φωνές που ακούγονται μέσω των βραχέων στη φιμωμένη ελληνική επικράτεια.
Αλλά οπωσδήποτε ο σταθμός της Κολωνίας θα αποτελέσει την αιχμή του δόρατος αφού δεν περιοριστεί απλώς στην οξεία κριτική για τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα (εξορία, φυλακίσεις, βασανισμοί, περιστολή όλων των ατομικών και κοινωνικών ελευθεριών) αλλά μέσα από τη στάση των μελών του θα διαφανεί με ευκρίνεια ο στόχος ανατροπής του χουντικού καθεστώτος.
Και είναι ακριβώς αυτή η στάση των Ελλήνων δημοσιογράφων και συνεργατών της Ντόιτσε Βέλε που θα εξοργίσει τους ανθρώπους του καθεστώτος της Ελλάδας που θα τους χαρακτηρίσουν ως «τα τρωκτικά της Κολωνίας».
“ΓΚΡΑΝΤΟΛΑ, ΜΕΛΑΜΨΗ ΠΟΛΗ” (16/8/2024, 13:00-14:00)
Τη νύχτα της 24ης Απριλίου 1974 οι στρατιωτικές μονάδες από όλη την Πορτογαλία κινούνται και καταλαμβάνουν όλα τα κρίσιμα σημεία. Τα ξημερώματα της επομένης το κίνημα έχει επικρατήσει ολοκληρωτικά και ο δικτάτορας Καετάνο παραδίδεται στο στρατηγό Σπίνολα, ο οποίος αναλαμβάνει την εξουσία εν ονόματι του Κινήματος.
Στις 12.20 τα ξημερώματα ακούστηκε από το ραδιόφωνο το τραγούδι «Γκράντολα, μελαψή πόλη» («Grandola, Vila Morena») του αντιστασιακού τραγουδιστή Ζέκα Αφόνσο που αποτέλεσε το γενικό πρόσταγμα της επανάστασης.
Από την πρώτη στιγμή φαίνεται ότι δεν είναι ένα συνηθισμένο πραξικόπημα, αλλά μια πραγματική λαϊκή επανάσταση με πυροκροτητή το στρατό. Χιλιάδες διαδηλωτές ξεχύνονται στους δρόμους και ενώνονται με τους στρατιώτες, απειλώντας να λιντσάρουν τους ανθρώπους του φασιστικού καθεστώτος.
Οι πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώνονται από τις φυλακές, οι εργάτες καταλαμβάνουν τα εργοστάσια, ενώ ακτήμονες αγρότες καταλαμβάνουν τις μεγάλες εκτάσεις γης των γαιοκτημόνων και δημιουργούν αυτοδιοικούμενους συνεταιρισμούς.
