Του Γιώργου Διονυσόπουλου
Οι πινακίδες και τα πανό απέναντι από το «Εράστα», το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο εμπορικό κέντρο της Αδριανούπολης είναι εύγλωττες, μεγάλων διαστάσεων και σχεδόν στο σύνολό τους διαφημίζουν τη διεξαγωγή ενός διεθνούς ημιμαραθωνίου που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στις 12 Απριλίου με σκοπό την προώθηση της… Ελληνό – τουρκικής και βουλγαρικής φιλίας. Φέροντας τον τίτλο «τρέχουμε για τη φιλία», η συγκεκριμένη εκδήλωση αν και ενταγμένη στην τουρκική προπαγάνδα που θέλει την Τουρκία να επιζητεί την ειρήνη με τους γείτονές της, δεν παύει να αποτελεί ένα από τα πολλά παράδοξα που συνθέτουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο λαών. Ενδεικτικά να σημειώσουμε πως πέρσι ο ημιμαραθώνιος ήταν να πραγματοποιηθεί ανήμερα το Πάσχα!
Σύμφωνα με το καθιερωμένο πρόγραμμα, η εκκίνηση του ημιμαραθωνίου θα δίνονταν στην Αδριανούπολη, ο τερματισμός του θα γίνονταν στις Καστανιές, ενώ ως προς τη συμμετοχή οι διοργανωτές του υπολόγιζαν ότι θα έπαιρναν μέρος περισσότερα από χίλια άτομα, σχεδόν Τούρκοι στον σύνολό τους, αφού κατά τα τελευταία, τουλάχιστον, χρόνια δεν υπάρχει καμία ελληνική παρουσία ενώ το ίδιο φαίνεται πως ισχύει και στην περίπτωση των Βουλγάρων. Η εκδήλωση ακυρώθηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα, όχι όμως για τον προφανή λόγο ότι η ελληνοτουρκική μεθόριος είναι κλειστή στις Καστανιές εξαιτίας της μέχρι προχθές, παρουσίας χιλιάδων παράνομων μεταναστών εκεί, αλλά γιατί και στην Τουρκία, όπως και αλλού, ματαιώθηκαν όλες οι εκδηλώσεις ως μέτρο προστασίας από τον κορωνοϊό.
Άδειασε από μετανάστες η Ελληνό-τουρκική μεθόριος. Οδοιπορικό στην περιοχή.
Αν και οι Καστανιές απέχουν λίγα μόλις χιλιόμετρα από την Αδριανούπολη, η παρουσία των χιλιάδων παράνομων μεταναστών στην περιοχή ήταν ανεπαίσθητη. Δεν κυκλοφορούσε ούτε ένας. Ακόμη και τα ΚΤΕΛ της πόλης, τα οποία κατά τις προηγούμενες εβδομάδες έπαιξαν κεντρικό ρόλο ως προς τη μεταφορά των μεταναστών από την Κωνσταντινούπολη στα ελληνοτουρκικά σύνορα, είναι πλέον άδεια όχι μόνο από μετανάστες, αλλά ακόμη και από Τούρκους πολίτες, αφού πλέον και αυτοί λόγο του φόβου από την πανδημία έχουν περιορίσει σημαντικά τις μετακινήσεις τους. Η ίδια η πόλη εξάλλου, με τα καταστήματα κλειστά, τους φοιτητές να έχουν επιστρέψει στις ιδιαίτερες πατρίδες τους και τους… Έλληνες καταναλωτές απόντες, δείχνει να έχει απωλέσει ένα μεγάλο μέρος από τη ζωντάνια της, προσομοιάζοντας όλο και περισσότερο με τις χτυπημένες από τον κορωνοϊό πόλεις της Ευρώπης.
Οι «κατατρεγμένοι» που έγιναν «κρατούμενοι»
Οι τουρκικές αρχές έχοντας προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους απλωθεί σαν ένα δίχτυ γύρω τους, είχαν καταφέρει να περιορίσουν τους μετανάστες μέσα σε μία μικρή περιοχή στο τελωνείο του Παζάρκουλε. Ορισμένους από αυτούς φρόντισαν από νωρίς να τους διαχύσουν κατά μήκος του ελληνικού φράκτη, τους περισσότερους όμως εξακολούθησαν να τους κρατάνε ως μέσο πίεσης σχεδόν αποκλειστικά απέναντι από το ελληνικό τελωνείο στις Καστανιές. Εκεί, σε έναν πρόχειρο καταυλισμό και υπό άσχημες καιρικές συνθήκες με τη θερμοκρασία το βράδυ να πέφτει υπό του μηδενός, οι τούρκοι τους περιφρουρούσαν και τους καθοδηγούσαν στις επιθέσεις με μολότοφ, πέτρες, ξύλα και χημικά εναντίον των ελληνικών δυνάμεων ασφαλείας.
Ο συγκεκριμένος καταυλισμός απείχε τρία περίπου χιλιόμετρα από το Κάραγατς. Το εν λόγω χωριό, μέχρι και πριν από περίπου 15 ημέρες ήταν κατακλυσμένο από εκατοντάδες αλλοδαπούς. Οι περισσότεροι από αυτούς καθισμένοι στις δύο πλευρές του κεντρικού δρόμου του χωριού, περνούσαν αρκετές ώρες της ημέρας πίνοντας τσάι στα γύρω καφενεία, διαδικασία την οποία διέκοπταν μόνο για τα γιουρούσια στον ελληνικό φράχτη. Το τελευταίο χρονικό διάστημα όμως, οι τουρκικές αρχές τους απαγόρευσαν να πηγαίνουν ακόμη και εκεί, περιορίζοντας τους αποκλειστικά στον καταυλισμό τους. Από το Κάραγατς γίνονταν μέχρι πρόσφατα και η τροφοδότηση τους με τρόφιμα και άλλου είδους προμήθειες. Την περαίωση της σχετικής διαδικασίας είχαν αναλάβει συγκεκριμένα άτομα, τα οποία πήγαιναν καθημερινά στο χωριό, μεταφέροντας – συνήθως με κάρα που τα έσερναν γαϊδούρια- από τσουβάλια ψωμί, μέχρι καθαριστικά και άλλα αναλώσιμα. Δίπλα στον καταυλισμό, ακόμη και τώρα, μπορεί να διακρίνει κανείς πάγκους μικροπωλητών με νερά, φρούτα, λαχανικά κ.α, ανακατωμένους με τα αυτοκίνητα των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας και τα κάρα των ντόπιων που χρησιμοποιούνταν για να καλύπτουν τις μεταφορικές ανάγκες των μεταναστών.
Τις τελευταίες ημέρες ωστόσο, οι τουρκικές αρχές λόγω της λήψης ακόμη πιο αυστηρών μέτρων για τον κορωνοϊό είχαν προχωρήσει σε ακόμη μεγαλύτερο περιορισμό της ελευθερίας κίνησης των παράνομων μεταναστών, απαγορεύοντάς τους καθολικά πλέον την έξοδό τους από τον καταυλισμό. Παράλληλα, είχαν αρχίσει και διακινούν και πληροφορίες που ήθελαν τη δημιουργία ενός νοσοκομείου αποκλειστικά για τους παράνομους μετανάστες που βρίσκονται στο Παζάρκουλε, προκειμένου οι συγκεκριμένοι και λόγο του φόβου της πανδημίας, να μην έρχονται σε καμία επαφή με τους ντόπιους.
Αποχώρηση λόγω κορωνοϊού
Το τελευταίο δεκαήμερο οι Τούρκοι εμφανίζονταν να έχουν θέσει σε εξέλιξη μία εξαιρετικά αργή επιχείρηση απομάκρυνσης των παράνομων μεταναστών, η οποία ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής, όταν και οι δυνάμεις της στρατοχωροφυλακής προχώρησαν σε μία αιφνιδιαστική όσο και αστραπιαία εκκένωση του καταυλισμού τους. Η συγκεκριμένη επιχείρηση ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγες ώρες, με τους Τούρκους στρατοχωροφύλακες να ασκούν ακόμη και βίας στους μετανάστες που αρνούνταν να επιβιβαστούν στα λεωφορεία που ήδη από το απόγευμα της Πέμπτης 26 Μαρτίου, είχαν αρχίσει να παίρνουν θέσεις στον δρόμο που ενώνει το χωριό Κάραγατς με το τελωνείο του Παζάρκουλε. Σύμφωνα με πληροφορίες οι τούρκοι δεν δίστασαν μέχρι και φωτιές να βάλουν στις σκηνές των μεταναστών προκειμένου να τους εξαναγκάσουν να εγκαταλείψουν άμεσα το χώρο.
Παρά το γεγονός ότι αρχικά υπήρχαν κάποιες ομάδες μεταναστών που δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν την περιοχή, μετακινούμενοι προς το δάσος προκειμένου να κρυφτούν, εντούτοις οι τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας, έχοντας από νωρίς δημιουργήσει έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω τους, τους εντόπιζαν άμεσα και εν συνεχεία τους μετέφεραν στο χώρο συγκέντρωσης. Προς αυτή την κατεύθυνση εξαιρετικά μεγάλη ήταν και η κινητοποίηση της τουρκικής αστυνομίας, με δεκάδες περιπολικά να χτενίζουν από νωρίς το βράδυ, τους έτσι κι αλλιώς σχεδόν έρημους λόγω κορωνοϊού, δρόμους της πόλης προς αναζήτηση μεταναστών που τυχόν θα επιχειρούσαν να κρυφτούν εντός της Αδριανούπολης. Παράλληλα σε εξέλιξη βρίσκονταν από το δήμο της Αδριανούπολης και μία μεγάλη επιχείρηση καθαρισμού του χώρου όπου οι μετανάστες είχαν στήσει τις σκηνές τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας φορτηγά του δήμου μετέφεραν μπάζα και απορρίμματα τα οποία είχαν προκύψει από τη διάλυση του καταυλισμού. Στην περιοχή βρίσκονταν επίσης και χωματουργικά μηχανήματα τα οποία ισοπέδωναν τις πρόχειρες εγκαταστάσεις που είχαν δημιουργήσει οι μετανάστες, καθαρίζοντας και ισοπεδώνοντας την έκταση όπου είχαν εγκατασταθεί οι μετανάστες. Αμέσως μετά το τέλος των σχετικών εργασιών την περιοχή προσέγγισαν συνεργεία του δήμου, τα οποία και προέβησαν στις απαραίτητες απολυμάνσεις.
Τους πήγαν από εκεί που ήρθαν
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τουρκικές αρχές μετέφεραν τους μετανάστες σε διαφορετικές πόλεις, όπου και θα μπουν σε δεκαπενθήμερη καραντίνα για το φόβο ύπαρξης κρουσμάτων κορωνοϊού. Πρόκειται για τις πόλεις απ’ όπου πριν από ένα περίπου μήνα τους είχαν πάρει για να τους μεταφέρουν στα ελληνοτουρκικά σύνορα, προκειμένου να τους χρησιμοποιήσουν για την άσκηση πίεσης προς την ελληνική πλευρά.
Η αποχώρηση των μεταναστών και η διάλυση του καταυλισμού τους εξάλλου, συνδέεται άμεσα με τις εξελίξεις που υπάρχουν και τα μέτρα που λαμβάνει η Τουρκία για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, αφού λόγω του συνωστισμού χιλιάδων ανθρώπων εντός ενός πολύ μικρού χώρου υπήρχε μεγάλος κίνδυνος εμφάνισης αλλά και επέκτασης της νόσου. Προς αυτή την εξήγηση συντείνει και το γεγονός ότι κατά την αποχώρησή τους οι μετανάστες, αφού καταγράφηκαν, εν συνεχεία τοποθετήθηκαν στα λεωφορεία με την ύπαρξη μίας κενής σειράς καθισμάτων ανάμεσά τους, προφανώς για μην έρχεται σε άμεση επαφή ο ένας από τον άλλον. Εξάλλου, παρά τις διαβεβαιώσεις του Δημάρχου της Αδριανούπολης Ρετζέπ Γκουρκάν ότι ο καταυλισμός των μεταναστών ήταν το καθαρότερο σημείο της πόλης, ο συνωστισμός που υπήρχε εκεί έδειχνε σταδιακά να εξελίσσεται σε μία υγειονομική βόμβα για την περιοχή, καθώς οι κανόνες υγιεινής ήταν δύσκολο να τηρηθούν, ιατρικό προσωπικό δεν υπήρχε, ενώ και οι έλεγχοι που πραγματοποιούνταν για την ύπαρξη τυχόν κρουσμάτων της νόσου ήταν ελάχιστοι. Μετά τη συγκεκριμένη εξέλιξη, εκτιμάται πως οι τούρκοι θα καταθέσουν προς την ελληνική πλευρά αίτημα επαναλειτουργίας του μεθοριακού σταθμού στις Καστανιές, όταν βεβαίως ανοίξουν εκ νέου τα κλειστά, λόγω κορωνοϊού, σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
