Η Φινλανδία θεωρείται το πιο εγγράμματο έθνος στον κόσμο. Και δε χρειαζόταν να ανακηρυχθεί ως τέτοιο από τα Ηνωμένα Έθνη το 2016. Το μαρτυρεί το εκπαιδευτικό της σύστημα, αλλά και τα επίπεδα φιλαναγνωσίας που ξεπερνούν κατά πολύ το μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Κι όμως, σε αυτή τη χώρα που λατρεύει το βιβλίο, η νεοελληνική λογοτεχνία λάμπει δια της απουσίας της. Η πρώτη μετάφραση νεοελληνικής ποίησης εκδόθηκε μόλις το 1987. Πρόκειται για μια συλλογή 66 ποιημάτων του Καβάφη.
Πιο γνωστοί Έλληνες συγγραφείς στη Φινλανδία είναι ο Θοδωρής Καλλιφατίδης ο οποίος εκδίδει τα βιβλία του στη γειτονική Σουηδία, ο Βασίλης Βασιλικός και ασφαλώς ο Νίκος Καζαντζάκης, του οποίου έχει μεταφραστεί σχεδόν το σύνολο του έργου του. Έχουν επίσης μεταφραστεί αποσπάσματα από το ποιητικό έργο των Κώστα Καρυωτάκη και Νίκου Εγγονόπουλου.
Για τη μετάφραση της ελληνικής λογοτεχνίας στα φινλανδικά, ο συγγραφέας και ιστορικός Αιμίλιος Σολωμού* στην έρευνα που εκπόνησε για το διαδικτυακό περιοδικό λογοτεχνίας Literature.gr. ήρθε σε επαφή με μια νεαρή και ενθουσιώδη μεταφράστρια, τη *Riikka Pulkkinen, η οποία ευελπιστεί να καταφέρει να βελτιώσει αυτή την κατάσταση.
Η αρχική έλξη που ένιωσε η Riikka ακούγοντας ελληνικά την ώθησε να κάνει αίτηση για το Erasmus στη Θεσσαλονίκη και έτσι να ξεκινήσει την πορεία της στα ελληνικά γράμματα.
Μετά από τη Θεσσαλονίκη, πήρε πτυχίο νεοελληνικής φιλολογίας από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι και παρακολούθησε μαθήματα ελληνικής λογοτεχνίας στην Αθήνα και στο Μπρνο. Αποφάσισε να ασχοληθεί με την μετάφραση για να μεταφέρει «ό,τι άξιο διάβαζε στη μητρική της γλώσσα», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Οι Φινλανδοί εκδότες δεν έχουν πρόσβαση στα ελληνικά κείμενα και αυτό αποτελεί σοβαρό εμπόδιο ακόμα και αν υπάρχει θέληση για την ανάδειξη της ελληνικής λογοτεχνίας, εξηγεί η Riikka.
Για αυτό το λόγο έχει δημιουργήσει μια ιστοσελίδα όπου δημοσιεύει διηγήματα, αποσπάσματα από πεζά και ποιήματα, με σκοπό να χτίσει μια πλατφόρμα από την οποία οι εκδότες που ενδιαφέρονται θα μπορούν να μάθουν για τους Έλληνες λογοτέχνες και τις εξελίξεις στην ελληνική λογοτεχνία. «Θέλει όμως δουλειά ακόμη», σημειώνει για το αναμφίβολα μεγαλόπνοο και δύσκολο έργο που έχει εθελοντικά αναλάβει.
Όσον αφορά το προφίλ του Φινλανδού αναγνώστη ελληνικής λογοτεχνίας, μιλά για όσους αγαπούν και επισκέπτονται την Ελλάδα, για όσους γνωρίζουν την αρχαία ελληνική γραμματεία και θέλουν να γνωρίσουν και τον σύγχρονο πολιτισμό της χώρας αλλά και για ένα νέο πολιτικοποιημένο ρεύμα που άρχισε να ενδιαφέρεται για την Ελλάδα λόγω των οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων των τελευταίων χρόνων.
«Η ελληνική λογοτεχνία θα πρέπει απλώς να βρει τα φτερά της, να μεταφραστούν κάποια έργα που θα τραβήξουν την προσοχή και πιστεύω πως τα επόμενα χρόνια ο δρόμος θα είναι πιο εύκολος» καταλήγει η άτυπη αυτή πρέσβης του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού στη Φινλανδία.
Επιμέλεια: Φούλη Ζαβιτσάνου
Πηγή: Literature.gr
*Ο Αιμίλιος Σολωμού σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκδίδει μυθιστορήματα και διηγήματα από το 2000. Το Ημερολόγιο μιας απιστίας (2012, εκδόσεις Ψυχογιός), απέσπασε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας και εκδόθηκε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
*Η Riikka Pulkkinen είναι πτυχιούχος Νεοελληνικής Φιλολογίας και έχει μεταπτυχιακό στη Συγκριτική Λογοτεχνία (Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, 2010-2016). Κατέχει επίσης πτυχίο στη Φινλανδική Φιλολογία (Πανεπιστήμιο Jyväskylä, 2005-2010). Το 2007-2008 φοίτησε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus. Παρακολούθησε με υποτροφία το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης επαγγελματικής κατάρτισης νέων μεταφραστών της Ελληνικής λογοτεχνίας 2017-2018 (Ιδρύματα Κώστα και Ελένης Ουράνη – Πέτρου Χάρη). Από τον Σεπτέμβριο του 2017 διαχειρίζεται την ιστοσελίδα www.nykykreikkablog.com, όπου δημοσιεύει δικές της μεταφράσεις από τη νεοελληνική λογοτεχνία, άρθρα και παρουσιάσεις συγγραφέων.