Εκατοντάδες σχολεία και πανεπιστημιακές σχολές στην Ιταλία διδάσκουν αρχαία ελληνικά σε χιλιάδες φοιτητές. Η ελληνική δεν είναι απλώς το μέσο της κατανόησης της αξεπέραστης σοφίας των τραγικών ποιητών και φιλοσόφων, κυρίως είναι το εργαλείο για την αντίληψη της ζωής και του σκοπού της.
[iframe src=” https://www.ert.gr/webtv/live-uni/vod/dt-uni-vod.php?f=2025/ert3/themata-ert3/01/14-12-04-venetia-ellinika.mp4&bgimg=https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2025/01/14-12-04-venetia-ellinika_2.jpg “]Μια από τις σημαντικότερες καθηγήτριες που έχουν αφιερώσει την ζωή τους στους φοιτητές και στην εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας στα ιταλικά πανεπιστήμια είναι η Καταρίνα Καρπινάτο (Caterina Carpinato). Τακτική Καθηγήτρια Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Ca’ Foscari της Βενετίας από το 2002 και Ερευνήτρια από το 1998.
Η υπεύθυνοι της πόλεως έχοντας το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν βλέπουν με σύγχρονη ματιά το μέλλον, όπως εξηγεί η κ. Καρπινάτο.
Από το έτος 421 που τοποθετείται η ίδρυση της (χωρίς να τεκμαίρεται ιστορικά, αφού υπήρχαν παλαιότεροι οικισμοί από το 168 π.Χ. και ήταν γνωστοί οι κάτοικοι της λιμνοθάλασσας «incolae lacunae») και μετά την δημιουργία της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας το 697 η πόλη ζεί παράλληλα με το ελληνικό στοιχείο.
Η κ. Καρπινάτο, συγγραφέας πολυάριθμων επιστημονικών μελετών και λογοτεχνικών μεταφράσεων έχει δώσει δεκάδες διαλέξεις και έχει οργανώσει συνέδρια, ημερίδες, εκθέσεις και συναυλίες για την προώθηση της γνώσεως της σύγχρονης Ελλάδας στην Ιταλία. «Όσοι θέλουν να μάθουν έχουν μεράκι σε μικρό διάστημα μαθαίνουν γρήγορα και βρίσκουν εργασία, εκεί όπου χρειάζονται τα ελληνικά», αναφέρει.
Οι σύγχρονοι δόγηδες της πόλεως ενθυμούμενοι τις παλιές εμπορικές συναλλαγές με το βυζάντιο και τα τεράστια οικονομικά οφέλη που απέκτησαν από τις ναυτικές εμπορικές οδούς στο παρελθόν αποφάσισαν ότι τα ελληνικά, μια γλώσσα που ομιλείτο επί αιώνες και βοήθησε στην ανάπτυξη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έπρεπε να διδάσκονται στα πανεπιστήμια τους. Άλλωστε η Ελληνική ναυτιλία ως πρώτη στον κόσμο απέχει πολύ από τις άλλες.
Ο Francesco Taddei, φοιτητής με άψογη ελληνική προφορά, εξηγεί ότι ο αρχαίος και ο σύγχρονος ελληνικός πολιτισμός στάθηκε στήριγμα στην ζωή του και μέσα από τα ελληνικά τραγούδια πριν από δυόμισι χρόνια ξεκίνησε να μαθαίνει την γλώσσα. Όπως απεδείχθη, για τον Φραντσέσκο ήταν μια εύκολη υπόθεση. Προφανώς ισχύει ότι “με όποιον δάσκαλο καθίσεις τέτοια γράμματα θα μάθεις”. Όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν αρχαία και νέα ελληνικά μπορούν να μεταβούν στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ιταλίας.
Η κ. Καρπινάτο έπιασε το νήμα της επιστήμης και της γνώσεως από εκεί που το άφησαν οι εκπρόσωποι της Αναγέννησης. Λίγο μετά την ενοποίηση των κρατών της Ιταλίας το 1861, ξεκίνησε μια δεύτερη αναγέννηση. Το 1868 ιδρύθηκε η εμπορική σχολή Ca’ Foscari Scholae στην Βενετία, γρήγορα επεκτάθηκε με πολλά τμήματα και εξελίχθηκε σε διεπιστημονικό ίδρυμα.
Όπως στην αρχαιότητα η ελληνική παιδεία ήταν μέσο κοινωνικής αναγνώρισης και ανωτερότητας στην ρωμαϊκή κοινωνία, έτσι και σήμερα αποτελεί πυλώνα οικοδόμησης του μέλλοντος. Η ιστορία δείχνει ότι η κραταιά Ρώμη ήταν μετέωρη μεταξύ της στρατιωτικής της υπεροχής και της πνευματικής της υστέρησης. Ζούσε δίπλα σε μια “ιδέα” που ξεπερνούσε κατά πολύ τα σύνορά της. Το 168 π.Χ. ο βασιλιάς Πύρρος ηττήθηκε από τις ρωμαϊκές λεγεώνες αλλά η νίκη του ήταν Πύρρειος. Ο Οράτιος το περιέγραψε με ακρίβεια: «Η αιχμάλωτη Ελλάδα, αιχμαλώτισε τον άγριο κατακτητή της και έφερε τις τέχνες στο άγριο Λάτιο». Απέδωσε συμπυκνωμένα το ελληνικό πνεύμα λέγοντας: «Οι Έλληνες κυνηγούν την δόξα και οι Ρωμαίοι το χρήμα».[1]
[1] H. Rushton Fairclough (ed), Horace, Satires Epistles Art Of Poetry 1942, σ.408-409, (Epistularum liber secundus 1, 155-156), «Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio», σσ.476-7, (Ars Poetica II.3, 323-333), «Grais ingenium, Grais dedit ore rotundo Musa loqui, praeter laudem nullius avaris. Romani pueri longis rationibus assem discunt in partis centum diducere». (Στους Έλληνες η Μούσα έδωσε εγγενή εξυπνάδα, έδωσε λόγο με στρογγυλεμένη έκφραση. Δεν λαχταρούν παρά την δόξα. Οι Ρωμαίοι, με μακρούς υπολογισμούς, μαθαίνουν στην παιδική ηλικία να χωρίζουν το ένα σε εκατό μέρη).
