της Νατάσας Βησσαρίωνος
Στη «Φωνή της Ελλάδας» και συγκεκριμένα στην εκπομπή «Κουβέντες μακρινές» φιλοξενήθηκε ο ομογενής συγγραφέας Πάνος Καρνέζης, με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου του μυθιστορήματος «Είμαστε πλασμένοι από χώμα».
Ο Πάνος Καρνέζης, γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1967. Ζει στην Αγγλία από το 1992, όπου σπούδασε και εργάστηκε ως μηχανικός πριν αρχίσει να γράφει στα αγγλικά. Το πρώτο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Μικρές ατιμίες» εκδόθηκε το 2002. Έχει επίσης γράψει τα µυθιστορήµατα «Ο λαβύρινθος» (2004), «Το πάρτι γενεθλίων» (2007), «Το µοναστήρι» (2010) και «Οι φυγάδες» (2015). Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά σε µετάφραση του ιδίου.
Στο τελευταίο του μυθιστόρημα «Είμαστε πλασμένοι από χώμα» ο Πάνος Καρνέζης εμπνέεται από το προσφυγικό. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρώτα στην αγγλική γλώσσα και έχει ήδη αγαπηθεί από το αναγνωστικό κοινό και τους κριτικούς. Η εφημερίδα “The Guardian” έγραψε χαρακτηριστικά: “Διερευνώντας την αμαρτία, την ενοχή και την εξιλέωση, αυτό το εκθαμβωτικό μυθιστόρημα για τις εκτοπισμένες ζωές διαθέτει τη λακωνικότητα, την ηθική πολυπλοκότητα και την ειρωνική δύναμη των σπουδαίων μυθιστορημάτων. Η καταστροφή βρίσκεται στον σπόρο κάθε φράσης – και όμως, ο τόνος είναι ουδέτερος, αποστασιοποιημένος, και η σκοτεινή αφήγηση είναι μαγική”.
Ο Πάνος Καρνέζης ανέφερε τους λόγους που τον οδήγησαν στη συγγραφή του μυθιστορήματος “Είμαστε πλασμένοι από χώμα”
«Οι περισσότερες πληροφορίες που έχουμε προσεγγίζουν το προσφυγικό θέμα σαν μία ομοιογενή ομάδα που μεταναστεύει από τις αφρικανικές χώρες, τη Μέση Ανατολή κ.λ.π. προς την Ελλάδα. Όμως δεν είναι πάντα έτσι. Δεν υπάρχει πάντα η ομοιογένεια. Οι πρόσφυγες έρχονται από άλλες χώρες, έχουν διαφορετικά πιστεύω, διαφορετικές ηλικίες, προέρχονται από διαφορετικές κοινωνίες. Δύσκολα εξετάζονται όλα αυτά σε ένα άρθρο εφημερίδας. Ενώ, ένα μυθιστόρημα μπορεί να μπει στο μυαλό ενός ήρωα και να δει τις αποχρώσεις του γκρίζου και όχι μόνο το άσπρο και το μαύρο. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το μυθιστόρημα «Είμαστε πλασμένοι από χώμα», που ασχολείται ουσιαστικά με τη σχέση μεταξύ δύο προσφύγων, ενός αγοριού και ενός ενήλικα, που είναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους αλλά οι συγκυρίες, μία βάρκα που αναποδογυρίζει σε ένα νησί της Μεσογείου τους φέρνουν μαζί.» ανέφερε ο Πάνος Καρνέζης, συμπληρώνοντας: «Ο συγγραφέας πρέπει να σέβεται τον αναγνώστη και να τον αφήνει να βγάζει τα δικά του συμπεράσματα. Βέβαια σαν συγγραφέας αγαπάς τους χαρακτήρες σου αλλά πρέπει να κρατάς και μία απόσταση και ν’ αφήνεις τον ήρωα να δημιουργεί τη δική του ιστορία…”
Απαντώντας στο ερώτημα, αν βλέπει την ελληνική πραγματικότητα πιο καθαρά, τώρα που μένει στο εξωτερικό, ο ομογενής συγγραφέας είπε:
«Αναπόφευκτα όταν ζεις στην Ελλάδα, από κεκτημένη ταχύτητα από τον βομβαρδισμό των ειδήσεων, είναι δύσκολο να αποστασιοποιηθείς και να δεις τα πράγματα από απόσταση, να κρίνεις κάποια, να εγκρίνεις κάποια άλλα, να απορρίψεις ενδεχομένως. Όταν έχεις ζήσει τόσα χρόνια μακριά από Ελλάδα, αμφισβητείς κάποιες καταστάσεις και αυτό βοηθάει βέβαια πολύ, ακόμη περισσότερο έναν συγγραφέα, που το βλέπει σαν μία πρόκληση…. Να δει αντιλήψεις και νοοτροπίες με μία άλλη ματιά και να περάσει την «αμφιβολία και την απορία» του στον αναγνώστη…. Άλλωστε το να ζεις σε μια ξένη χώρα είναι μία πρόκληση που αντιμετωπίζεις καθημερινά.»
Ο κ. Καρνέζης δεν δίστασε να δηλώσει ότι έχει νιώσει «ξένος» στην Αγγλία.
«Ακόμη νιώθω «ξένος» αλλά όχι με τον άσχημο απαραίτητα τρόπο… δεν νιώθω παρείσακτος. Νιώθω ότι έχω το δικαίωμα να ζω εδώ, και πια καταλαβαίνω κάποιες αναφορές, το αγγλικό χιούμορ, την αγγλική ιστορία, την πολιτική σκηνή, γιατί ενημερώνομαι. Νιώθω άνετα εδώ, στο Λονδίνο, αλλά δεν τρέφω ψευδαισθήσεις ότι έχω γίνει Βρετανός! Όσο και αν εκτιμώ την βρετανική κουλτούρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι άρχισα να γράφω τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης μου στο Λονδίνο, ως οικονομικός μετανάστης…. Μια εποχή που ένιωθα ότι ο κόσμος δεν με καταλάβαινε, και εγώ δεν καταλάβαινα το χιούμορ τους, μια εποχή που ίσως να ήμουν και σε ένα συναισθηματικό αδιέξοδο. Εργαζόμουν στη Βόρεια Αγγλία ως μηχανικός και η συγγραφή ήταν για μένα μια διέξοδος. Από τότε άλλαξαν βέβαια πολλά, η συγγραφή είναι πλέον κάτι άλλο για μένα…»
Το μυθιστόρημα “Είμαστε πλασμένοι από χώμα” του Πάνου Καρνέζη, κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση του ίδιου του συγγραφέα.